Goud is al aanwezig op Aarde sinds het ontstaan van de planeet zelf, maar het is niet gevormd op Aarde.
Voor de productie ervan zijn fusiereacties nodig.
Er vinden kernfusiereacties plaats in de kern van sterren.
Sterren die zwaar genoeg zijn (vanaf ongeveer 8 keer de massa van de Zon) beëindigen hun leven in een supernova-explosie. Tijdens deze explosie worden er door middel van kernreacties zware metalen gevormd, waaronder goud.
Na de explosie worden stofdeeltjes met daarin minuscule beetjes goud de ruimte in geslingerd.
Wanneer de stofdeeltjes in het zwaartekrachtveld van een ster zoals de Zon komen, zullen de stofdeeltjes onderdeel worden van de samenklonterende materie rond de ster en uiteindelijk planeten vormen.

Goud behoort tot de edelmetalen en is een zeer zwaar en zacht metaal, net iets harder dan zink. Voordat het gebruikt kan worden, moet het gezuiverd worden. Voor de meeste doeleinden wordt het gelegeerd met andere materialen, om het harder te maken, maar ook om de kleur te beïnvloeden. Het massagehalte aan goud van sieraden wordt gemeten in karaat; zuiver goud is 24 karaat. Veel voorkomende zuiverheidsgraden in Nederland zijn 14 karaat (58,3% goud), 18 karaat (75%) en 22 karaat (91,7%).

Goud kristallen                                                                                                                                         
CC BY-SA 3.0 de  File: Gold-crystals.jpg  Alchemist -h- (talk) www.pse-mendelejew.de

Goud wordt al lange tijd als waardevol metaal gezien. In Egyptische hiërogliefen van de 26e eeuw v.Chr. wordt al melding gemaakt van goud als betaalmiddel. Tot ongeveer halverwege de 20e eeuw n.Chr. werd goud nog veelvuldig gebruikt voor munten.

In de oudheid was goud niet alleen bekend als waardevol, er ging ook magie van uit en stond symbool voor zuiverheid. Alchemisten zijn lange tijd op zoek geweest naar de steen der wijzen, om andere materialen te transformeren in goud. Dat zij daar nooit in zijn geslaagd, is vanuit de huidige inzichten over de opbouw van atomen goed te verklaren.

Etruskisch sieraad - 3.000 jaar voor Christus - Italië

Grafvondst in de tombe van Toetanchamon - 1370-1352 voor Christus

Schrijn in de tombe van Toetanchamon - 1370-1352 voor Christus

Dodenmasker Toetanchamon - 1370-1352  voor Christus

Oude gouden munten met afbeelding van Alexander de Grote - 356 voor Christus

Inca masker - 1437 na Christus

Château de Versailles - na de uitbreiding in 1715  door Lodewijk IV

Hek van Château de Versailles - na de uitbreiding in 1715  door Lodewijk IV

Cathedral Notre Dame de Nimes

Siegessäulle Berlijn

In de 19e eeuw zijn er vooral in de Verenigde Staten en Australië veel nieuwe, rijke goudvoorkomens ontdekt, hetgeen leidde tot goldrushes. Bekende voorbeelden zijn de Californische goldrush en de Goldrush van Klondike.

Het symbool van goud Au is de afkorting van het Latijnse aurum.

Puur metallisch goud heeft een gele, glanzende kleur. Er zijn honderden mogelijke legeringen en mengsels. Witgoud is een legering van goud en ten minste één wit metaal, zoals zilver, mangaan of palladium. Door toevoeging van koper ontstaat rose of rood goud. Goud kan worden gelegeerd in verschillende kleuren. Zo bestaat er groen goud, zwart goud, grijs goud, paars goud en blauw goud. Deze kleuren worden in het algemeen verkregen door het legeren van goud met andere elementen in verschillende verhoudingen.

Van alle bekende metalen die bij kamertemperatuur vast zijn, is goud, na lood, het gemakkelijkst te buigen en te vervormen. Een blokje goud van 1 gram (een kubusje met zijden van 3,73 mm) kan worden geplet en gewalst (zie metaalbewerking) tot een folie van bladgoud met een oppervlakte van 1 vierkante meter. Bladgoud kan gelijmd worden op voorwerpen om ze te vergulden. Het is ook mogelijk een voorwerp te vergulden door middel van elektrolyse

Sinds de 20e eeuw is goud praktisch onmisbaar. Enkele toepassingen zijn:

• Kwalitatief hoogwaardige elektrische schakelaars en connectoren.
• In de ruimtevaart als coating voor kunstmanen – maar ook voor toepassingen op aarde – omdat goud infrarode straling goed reflecteert.^[9]
• Vanwege de hoge dichtheid, als gewicht in een zelfopwindend horloge, in de hogere prijsklasse.^[10]
• In veel elektronische componenten wordt goud gebruikt.
• De radioactieve Au wordt gebruikt bij kankeronderzoek.
• Kronen in de tandheelkunde.
• Hoewel het veelal is vervangen door andere metalen wordt in sommige monetaire stelsels goud (nog) gebruikt voor muntgeld.
• Als dekking van papiergeld (zilver wordt daarbij ook gebruikt).
• De mooie glans en de goede corrosiebestendigheid maken goud een gewild metaal voor sieraden.
• Goud is vanwege zijn glans en schaarsheid een symbool van weelde. Huishoudelijke voorwerpen werden dan ook soms van goud gemaakt of verguld. Hetzelfde gold voor kunstwerken.
• Borduurwerk (brokaat) met gouddraad, eigenlijk slagmetaal.

Kunst- en gebruiksvoorwerpen zoals klokken en kandelaars werden in het verleden verguld door dampen van in kwik opgelost goud (amalgaam) op het voorwerp te blazen, waarbij het kwik verdampte en het goud in een dunne laag neersloeg. Dit is niet meer toegestaan door de ernstige giftigheid van deze dampen.

Ongeveer de helft van het goud wordt verwerkt in juwelen; slechts 10% heeft een industriële bestemming. Als zuiver metaal is goud vrijwel onbruikbaar voor industriële toepassingen, omdat het erg zacht is. In plaats daarvan wordt het veelvuldig gebruikt in legeringen, omdat het element over uitstekende elektrische eigenschappen beschikt en zeer goed bestand is tegen corrosie.

Kan je goud eten?
Voor het menselijk lichaam is zuiver goud onschadelijk. De meeste goudverbindingen zijn niet bijzonder giftig. Beschadigingen van lever en nieren kunnen echter ontstaan bij relatief hoge doses goudverbindingen.

Het menselijk lichaam (bij een gewicht van 70 kg) bevat van nature ca. 0,2 mg goud.